Тәжікстанның Президенті Эмомали Рахмон жеке ұшаққа ие болу – бұл ауқаттылықты білдіреді деп есептейді және Somon Air жеке ұлттық компаниясының әуе паркінен «Боинг 373» лайнерін қолданады. Ұшақтың интерьері тәжік ұлттық стилінде әрленген және жаңа техникамен жабдықталған. Лайнер мемлекеттің бас тұлғалары оны қажетсінбейтін кезде де іске асады – ол әдеттегі жолаушылар сапарларын орындайды. Жергілікті ұшулар үшін Тәжікстанның президенті тік ұшақтарды пайдаланады.
Тәжікстан авиациясының тарихы кемінде 100 жылға ие. Аумағының көп бөлігін таулар, жыралар мен өзендер иеленген мемлекет жақсы дамыған әуе байланысын қажетсінеді және бүгінгі таңда төрт ұлттық әуе компаниялары мен Ресей, Қытай, Түркия, Біріккен Араб Әмірліктерінен елу шақты тасымалдаушылар жұмыс істейді.
Тәжікстанның барлық әуе компанияларының алдында тұрған негізгі міндеттер:
- Әуе парктарын толтыру.
- Ұшу қауіпсіздіктерін қамтамасыз ету.
- Ұшу географиясын кеңейту.
Елдің ескі компаниясы өз жұмысын Орта азиялық әуе желілерінің Тәжік әуе торабын құрғаннан кейін бірден 1924 жылдан бастаған Tajik Air («Тәжік әуе желілері») болып табылады. «Юнкерс-13» екі әуе кемелері жолаушыларды Тәжікстан бойынша Памир тауларының үстінен жолаушыларды тасымалдайды: Сталинабадтан (Душанбе) Пянджіге, Куляб, Ходжент және Дангарға. 1950 жылдан бастап «Точикистан» деп аталған әуе компаниясы 2009 жылы жаңа – «Тәжік әуе желілері» атауын алды.
Tajik Air ретті сапарлармен жолаушыларды Ресейге (Мәскеу, Санкт-Петербург, Екатеринбург және Сургут), Қытайға (Пекин және Үрімші), Иранға (Тегеран), Қазақстанға (Алматы), Қырғызстанға (Бішкек), Үндістанға (Делиге) және Тәжікстанның үш әуе айлақтарынан – Душанбе, Хорог, Худжандтан тасымалдайды. Жолаушыларға он бір лайнер қызмет көрсетеді, олардың ішінде «Боинг 737-300», «Боинг 737-800», «Боинг 737-500», Xian MA60 бар. 2017 жылы «Тәжік әуе желілері» 356 мың жолаушыларды тасымалдаған, бұл алдыңғы жылмен салыстырғанда 30 мыңға аса. Компаниядағы жұмысқа 500 аса адамдар тартылған, жетім балаларға материалдық көмек көрсету бойынша үлкен қайырымдылық жұмысы жүргізіледі.
2007 жылы Тәжікстанда екі жаңа әуе компаниялары пайда болды: Asia Airways және East Air. Asia Airways Азия елдеріне чартерлік ұшуларға маманданған, олар: Пәкістан, Үндістан, Ауғанстан, Иран және Біріккен Арап Әмірліктері. Бұл әуе компаниясы Тәжікстанның ұлттық жүк тасымалдаушысы болып табылады, «Волга – Днепр» ресей компаниясымен серіктеседі және Душанбе астаналық халықаралық әуежайында базаланады.
Компанияның паркінде – «Ан-12», «Ан-26», «Ил-76», Foker-50 маркалы ұшақтар.
East Air, міне, 11 жыл бойы «Артық төлеудің қажеті не?!» ұранымен жолаушыларды сәтті тасымалдауда. Компанияның базалық әуежайлары – «Куляб» және «Қорған төбе», осы қалалардан East Air Мәскеуге, Санкт-Петербургке, Казань, Екатеринбург, Новороссийскі, Челябинскі, Оренбург қалаларына ұшуларды орындайды. Әуе компаниясы қайырымдылықпен айналысады және Халықаралық Бейбітшілік Ауылымен бекітілген шарттар бойынша күрделі өмір жағдайын бастан кешіріп жатқан балаларды ауруханаларға жеткізеді. Жылына екі рет қызметкерлер бірегей жарнамалық акцияларды жүргізеді: жолаушылардың есебі бойынша «мерейтойлық» адамдарға ұялы телефондарды табыстайды, лайнерлердің бортында ұтылыссыз лотереяларды ойнатады, билеттерді электронды түрде сатып алушылардың барлығына қомақты жеңілдіктерді жариялайды. East Air туристтік фирмалармен белсенді серіктеседі, трансферлік жолаушыларды тасымалдау туралы ресей әуежайларымен шарттарды бекітеді. Ұшу кезінде ұшақтардың бортында әуе компаниясының типографиясымен шығарылған және сапарлардың кестелері, даму жоспарлары, бос орындар туралы ағылшын, орыс және ағылшын тілдерінде толық ақпараттан тұратын журналдар таратылады. Компанияның борт серіктестері жарқын көгілдір түстес киіммен, жалықтырмайтын сервиспен және өзгеріссіз күлімдеумен қуана қарсы алады. East Air әуе паркі толықтыруын жалғастыруда – өткен жылы Airbus A320 сатып алынды.
Душанбе әуежайында базаланатын, Somon Air тәжік ұлттық әуе компаниясы өз «әріптестерінен» бір жасқа кіші. Бұл IATA құрамына кірген Тәжікстанның жалғыз тасымалдаушысы. Компанияның әуе паркінде алты лайнер бар: «Боинг 737-300» екі көлігі, екі – «Боинг 737-800» және екі «Боинг 737-900 ER», бір кеме ақын М. Турсун-Заденің құрметіне аталған, тағы үшеуі тәжік саясаткерлерінің атымен аталған.
Ретті ұшулардың бағыттары:
– Душанбе, Куляб, Худжанд (Тәжікстан);
– Бухара, Ташкент (Өзбекстан);
– Алматы (Қазақстан);
– Москва («Домодедово»), Санкт-Петербург, Оренбург, Екатеринбург, Казань, Красноярск, Иркутск, Сочи, Краснодар (Ресей);
– Дубай (БАӘ);
– Стамбул (Түркия);
– Урумчи (Қытай);
– Франкфурт-на-Майне (Германия).
Чартерлік сапарлар Нижневартовск және Ханты-Мансийскіде орындалуда. Жылына бір рет Somon Air Тәжікстаннан Сауд Арабиясына қажылыққа ұшатын адамдарды жеткізеді. Әуе компаниясы барлығы жиырма алты бағыттар бойынша жолаушыларды тасымалдайды.
