Прэзідэнт Таджыкістану Эмамалі Рахмон лічыць, што мець уласны самалёт – гэта раскоша і для афіцыйных пералётаў карыстаецца лайнерам “Боінг 373” з авіяпарку прыватнай нацыянальнай кампаніі Somon Air.
Інтэр’ер самалёта аздоблены ў таджыцкім нацыянальным стылі і абсталяваны найноўшай тэхнікай. Лайнер не прастойвае і тады, калі першыя асобы дзяржавы ў ім не маюць патрэбу, – ён выконвае звычайныя пасажырскія рэйсы. Для мясцовых палётаў прэзідэнт Таджыкістана карыстаецца верталётамі.
Гісторыя авіяцыі Таджыкістану налічвае без малога 100 гадоў. Дзяржава, большую частку якога займаюць горы, цясніны і рэкі, мае патрэбу ў добра развітай паветранай сувязі, і ў цяперашні час тут працуюць чатыры нацыянальныя авіякампаніі і паўтара дзясятка перавозчыкаў з Расіі, Кітая, Турцыі, Аб’яднаных Арабскіх Эміратаў.
Асноўныя задачы, якія стаяць перад усімі авіякампаніямі Таджыкістана:
1. Папаўненне авіяпарку.
2. Забеспячэнне бяспекі палётаў.
3. Пашырэнне геаграфіі палётаў.
Найстарэйшай кампаніяй краіны з’яўляецца Tajik Air (“Таджыкскія авіялініі”), якая пачала працу з 1924 года, адразу пасля стварэння Таджыцкага авіяцыйнага вузла сярэднеазіяцкага паветраных ліній. Два паветраныя судны “Юнкерс-13” перавозілі пасажыраў па Таджыкістане над гарамі Паміра: з Сталінабад (Душанбэ) у Пяндж, Куляб, Хаджэнт і Дангару. У 2009 годзе авіякампанія, якая звалася з 1950 года “Точикистон”, атрымала новае імя – “Таджыцкія авіялініі”.
Tajik Air перавозіць пасажыраў рэгулярнымі рэйсамі ў Расію (Масква, Санкт-Пецярбург, Екацярынбург і Сургут), у Кітай (Пекін і Урумчы), Іран (Тэгеран), Казахстан (Алматы), Кіргізію (Бішкек), Румынію (Дэлі), і ў тры паветраныя гавані Таджыкістану – Душанбэ, Харог, Худжанд. Адзінаццаць лайнераў абслугоўваюць пасажыраў, сярод іх “Боінг 737-300”, “Боінг 737-800”, “Боінг 737-500”, Xian MA60. У 2017 годзе “Таджыцкія авіялініі” перавезлі 356 тысяч пасажыраў, гэта на 30 тысяч больш, чым у папярэднім годзе. На працы ў кампаніі занятыя больш за 500 чалавек, вядзецца вялікая дабрачынная праца па аказанні матэрыяльнай дапамогі дзецям-сіротам.
У 2007 годзе ў Таджыкістане з’явіліся дзве новыя авіякампаніі: Asia Airways і East Air. Asia Airways спецыялізуецца на чартарных пералётах у краіны Азіі: Пакістан, Індыю, Афганістан, Іран і Аб’яднаныя Арабскія Эміраты. Гэтая авіякампанія з’яўляецца нацыянальным грузавым перавозчыкам Таджыкістану, супрацоўнічае з расійскай кампаніяй “Волга – Днепр” і базуецца ў сталічным міжнародным аэрапорце Душанбэ.
У парку кампаніі – самалёты марак “Ан-12”, “Ан-26”, “Іл-76”, Foker-50.
East Air ужо 11 гадоў паспяхова перавозіць пасажыраў, працуючы пад лозунгам “Навошта плаціць больш?!”. Базавыя аэрапорты кампаніі – “Куляб” і “Курган-Цюбе”, з гэтых гарадоў East Air выконвае пералёты ў Маскву, Санкт-Пецярбург, Казань, Екацерынбург, Наварасійск, Чэлябінск, Аранбург. Авіякампанія займаецца дабрачыннасцю і па дагаворах з Міжнароднай Вёскай Міру дастаўляе ў лякарні дзяцей, якія апынуліся ў складанай жыццёвай сітуацыі. Два разы на год супрацоўнікі праводзяць арыгінальныя рэкламныя акцыі: ўручаюць мабільныя тэлефоны “юбілейным” па ліку пасажырам, ладзяць бяспройгрышныя латарэі на борце лайнераў, абвяшчаюць значныя зніжкі ўсім, хто набывае квіткі ў электронным выглядзе. East Air актыўна супрацоўнічае з турыстычнымі фірмамі, заключае дагаворы з расійскімі аэрапортамі аб перавозцы трансферных пасажыраў. Падчас палёту на борце самалётаў раздаюцца часопісы, выпушчаныя друкарняй авіякампаніі і якія змяшчаюць поўную інфармацыю на рускай і англійскай мовах пра расклады рэйсаў, планы развіцця, вакансіі. Бортправаднікі кампаніі радуюць пасажыраў яркай бірузовай формай, ненадакучлівым сэрвісам і нязменнымі ўсмешкамі. Авіяпарк East Air працягвае папаўняцца – у мінулым годзе быў набыты Airbus A320.
На год маладзейшая за сваіх “калегаў” Таджыцкая нацыянальная авіякампанія – Somon Air, якая базуецца ў аэрапорце Душанбэ. Гэта адзіны перавозчык Таджыкістану, які ўступіў у IATA. У авіяпарку кампаніі шэсць лайнераў: дзве машыны “Боінг 737-300”, дзве – “Боінг 737-800” і дзве “Боінг 737-900 ER”, адно судна атрымала імя ў гонар паэта М. Турсун-Задэ, яшчэ тры названыя імёнамі таджыкскіх палітыкаў.
Напрамкі рэгулярных палётаў:
– Душанбе, Куляб, Худжанд (Таджыкістан);
– Бухара, Ташкент (Узбекістан);
– Алматы (Казахстан);
– Масква (“Дамадзедава”), Санкт-Пецярбург, Аранбург, Екацерынбург, Казань, Красноярск, Іркуцк, Сочы, Краснадар (Расія);
– Дубай (ААЭ);
– Стамбул (Турцыя);
– Урумчы (Кітай);
– Франкфурт-на-Майне (Германія).
Чартарныя рэйсы выконваюцца ў Ніжнявартаўск і Ханты-Мансійск. Раз на год Somon Air дастаўляе паломнікаў, якія ляцяць на хадж з Таджыкістану ў Саудаўскую Аравію. Усяго авіякампанія перавозіць пасажыраў па дваццаці шасці напрамках.
